Voor het eerst bewijs van vroegmiddeleeuws Sint-Truiden gevonden bij opgravingen Groenmarkt.

Het onderzoek is nog niet helemaal klaar, maar historici hebben al heel wat opmerkelijke conclusies klaar na het archeologisch onderzoek op de Groenmarkt in Sint-Truiden. Daarbij is voor het eerst een authentiek stukje vroegmiddeleeuws Sint-Truiden gevonden.

De omgeving van de Groenmarkt en het Trudoplein in Sint-Truiden, tussen de abdij en de Onze-Lieve-Vrouwekerk, is waarschijnlijk het oudste stukje van de stad. Voor dat gebied in 2018 werd heraangelegd werd daarom eerst een uitgebreid archeologisch onderzoek uitgevoerd. “De Heilige Trudo bouwde hier in de zevende eeuw een abdij op het familiaal domein”, legt archeologe Natasja De Winter uit. Zij stelde het eindverslag op van de opgravingen.

“Na de dood van Trudo gebeurden hier allerlei ‘mirakels’. Dat trok heel wat mensen aan en zo ontstond vlak bij de abdij ook een kleine nederzetting. Het was het begin van de stad Sint-Truiden. Zo staat het toch in de historische bronnen. Maar eigenlijk was er nog nooit een fysiek bewijs gevonden van dat oudste stukje ‘Sarchinium’, zeg maar het vroegmiddeleeuwse Sint-Truiden.”

Waterputten

De opgravingen van de voorbije jaren hebben daar nu verandering in gebracht. “Er is sprake van een vroegmiddeleeuwse site die zich uitstrekte van de abdijtoren tot aan het stadhuis, en mogelijk zelfs nog verder”, aldus Natasja De Winter. “In een tekst uit de achtste eeuw wordt melding gemaakt van de nederzetting bij het klooster. Het is aannemelijk dat de sporen die werden aangetroffen de restanten van dat oudste stukje Sint-Truiden zijn. Het gaat onder meer om paalkuilen van houten gebouwen, enkele waterputten en een greppeltje.”

Kinderen

Later werd de Groenmarkt vooral gebruikt als kerkhof. Dat blijkt wel uit de 3.046 lichamen die in de ondergrond werden aangetroffen. “Waaronder ook één boomgraf en een oude grafkelder. Heel vreemd: vaak zagen we dat volwassen en kinderen samen begraven werden. We vermoeden niet dat het altijd om gezinnen gaat, maar dat er tussen de 10de en de 12de eeuw wel een gebruik was bij kindersterfte. De lichaampjes werden waarschijnlijk samen met volwassenen begraven die rond dezelfde periode stierven. Mogelijk wilde men er op die manier voor zorgen, dat hun kinderen door een volwassene begeleid werden naar het hiernamaals.”

Schuilkelder

Veel recentere sporen werden ook gevonden. Zo stond tot 1901 een huizenrij tegen de abdijtoren. Maar die woningen zijn door een brand vernield. “Er waren wel nog enkele oude foto’s van. En we vinden er sporen van in de ondergrond.” Ook bijzonder: achter het stadhuis lag kennelijk nog een schuilkelder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bestaan daarvan was bekend, maar nu is er dus ook een stuk van blootgelegd. Tot 2024 gaat het DNA-onderzoek op de gevonden lichamen trouwens nog voort. Dat moet nog meer duidelijkheid geven, onder meer over de verwantschap en de herkomst van de personen die er begraven lagen.

© Jozef Croughs en Toon Royackers