Geen bier of wijn meer te verkrijgen in automaten: “Ik verlies een deel van mijn broodwinning”

Het strengere alcoholplan dat 1 juli in werking trad, is een ferme streep door de rekening van Limburgse automatenshops. Zij mogen voortaan geen bier of wijn meer verkopen in hun automaten. “Discriminatie, in de nachtwinkels kan alles”, klinkt het misnoegd.

Ruim een jaar geleden stelde minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) het interfederaal alcoholplan voor. Dat moest alcoholmisbruik terugdringen. Meest ingrijpende maatregel is een verbod op de verkoop van alcohol via automaten, een beslissing die eigenaars van zogenaamde automatenshops met een ferme financiële kater opzadelt.

“Dit is pure discriminatie”, zucht Peter Symons van automatenshop Snackmarkt in Peer. “Voor de klant die hier rustig een biertje kocht, verandert er niets. Die trekt nu gewoon naar de nachtwinkel. Maar ik verlies wel een deel van mijn broodwinning. Controle op de verkoop aan minderjarigen was er wel degelijk, dankzij de kaartlezer in elke automaat.” Voorlopig laat Peter het bier nog in zijn toestellen zitten. “Omdat niemand duidelijkheid kan scheppen hoe de vork precies in de steel zit. In Brussel word ik van het kastje naar de muur gestuurd. Tot ik zekerheid heb, kan je hier nog gewoon bier krijgen.”

Alcoholvrije wijnen

Laure Kempeneers van de Truiense wijnzaak Verivino investeerde vorig jaar fors in een hypermoderne wijnautomaat. “Die bood een oplossing voor mensen die last minute een kwaliteitswijn nodig hadden voor een feestje of als cadeau. Onze producten nodigen niet uit tot misbruik. De automaat is bovendien uitgerust met een kaartlezer én camerabeveiliging. Heel jammer dat wij onze producten nu niet meer langs deze weg kunnen verkopen.”  Voor Kempeneers zit er niets anders op dan het aanbod te vervangen. “De gewone wijnen worden alcoholvrije wijnen. Een deel van de automaat kunnen we blijven gebruiken als gekoeld afhaalsysteem voor online bestellingen.” Het strengere alcoholplan dat 1 juli in werking trad, is een ferme streep door de rekening van Limburgse automatenshops. Zij mogen voortaan geen bier of wijn meer verkopen in hun automaten. Laure Kempeneers van de Truiense wijnzaak Verivino investeerde vorig jaar fors in een hypermoderne wijnautomaat. “Die bood een oplossing voor mensen die last minute een kwaliteitswijn nodig hadden voor een feestje of als cadeau. Onze producten nodigen niet uit tot misbruik. De automaat is bovendien uitgerust met een kaartlezer én camerabeveiliging. Heel jammer dat wij onze producten nu niet meer langs deze weg kunnen verkopen.

Inkomstenverlies

Met twintig automaten in de Stop & Go in Lommel staat Johan Boonen aan het hoofd van de grootste automatenshop in Limburg. “Voor ons is dit een ferme tegenvaller, zeker ’s avonds is de verkoop van alcoholische dranken goed voor bijna de helft van de omzet.” Om dat inkomstenverlies op te vangen, breidde Boonen de openingsuren van de balie uit. “Voortaan is de kassa open tot 22 in plaats van 17 uur. Zo kunnen klanten nog altijd alcohol kopen, maar dat betekent wel flink wat extra personeelskosten. Eigenlijk is het schandalig dat deze wet kleine garnalen als ons viseert terwijl tankstations en nachtwinkels zich aan geen enkele beperking moeten houden.”

Snelwegparkings

Automatenshops zijn nochtans niet de enige die strengere regels opgelegd kregen. Zo mogen ziekenhuizen voortaan geen gekoelde alcoholische dranken meer verkopen in hun winkeltje. Ongekoeld kan wel nog, net als de verkoop van alcohol in de cafetaria. Tankstations langs de snelweg mogen tussen 22 en 7 uur geen alcohol meer verkopen. “De koelkasten met alcohol gaan nachts op slot”, klinkt het bij Circle K., dat de winkels aan de snelwegtankstations in Limburg uitbaat. De nachtelijke alcoholverkoop was daar goed voor een aanzienlijk deel van de omzet, zo valt te horen in de Limburgse stations. Tankstations die niet langs de snelweg liggen, mogen wel 24 uur per dag alcohol blijven verkopen.

VAD: “Uitgeholde regel door gelobby alcoholindustrie”

Voor het Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) gaat het nieuwe alcoholplan lang niet ver genoeg. “Met ‘dank’ aan stevig gelobby van de alcoholindustrie”, klinkt het. De gewijzigde wetgeving rond alcoholverkoop is het resultaat van het interfederaal alcoholplan dat 75 maatregelen bevat die schadelijk alcoholgebruik moet tegengaan. “Maar de effectieve maatregelen die op tafel lagen, zijn dankzij het gelobby van de alcoholindustrie dusdanig uitgehold dat ze nauwelijks nog impact hebben”, stelt VAD-directeur Katleen Peleman vast. “Neem nu de verkoop van alcohol in tankstations langs snelwegen. Wij wilden naar een totaalverbod, maar dat is teruggebracht naar een verkoopverbod tussen 22 en 7 uur. Hoe kan je dat verantwoorden? Waarom laten we als maatschappij toe dat er op zo’n plaats gekoelde alcoholische dranken worden verkocht die overduidelijk zijn bedoeld voor onmiddellijke consumptie?”

Dat zelfs in ziekenhuizen een verbod onmogelijk was, kan er bij Peleman niet in. “Als er één plek is waar gezondheid centraal zou moeten staan, is het daar. In plaats van alcohol te bannen, mag een ziekenhuis geen gekoelde alcoholische dranken meer verkopen in de shop. Voor niet gekoelde dranken of in de cafetaria gelden geen beperkingen.” Het expertisecentrum is wel opgelucht dat de alcoholverkoop via automaten aan banden wordt gelegd. “Het grootste probleem met automaten is de anonimiteit en het totale gebrek aan sociale controle. We zijn blij dat dit niet meer kan, maar voor de rest gaat het alcoholplan lang niet ver genoeg.”

© Ruben Steegen en Jozef Croughs