Dialectvereniging Veldeke Lonerland uit de startblokken

Vorig jaar november kwamen acht mensen uit het Lonerland samen en koesterde het idee om in Haspengouw een Veldeke-afdeling (een dialectkring voor het behoud en gebruik van de streektaal) te beginnen. De gemeenten Borgloon, Wellen, Heers en Alken, maar ook verschillende aangrenzende dorpen vallen in deze dialectcluster. Daarnaast worden nog Kortessem en Diepenbeek tot het Lonerland gerekend. Op het stadhuis van Borgloon werd de dialectkring zopas officieel erkend. De nieuwe vereniging wordt gehuisvest in het buurthuis Lod Lavki, Hekslaan 65 in Heks-Heers.

“Niet alle wereldculturen gaan zorgvuldig om met hun erfgoed. Ook wij bezondigen ons daaraan. Erger nog was het in de jaren ’60, tijdens de ABN-campagnes, toen werden de dialecten actief bestreden. In pedagogische middens haalde de theorie de bovenhand dat het beter zou zijn voor de school- en beroepscarrière van de kinderen als ze in het ABN werden opgevoed. Ondertussen is deze theorie weerlegd door talrijk onderzoek. De eerste aanzetten daartoe kwamen uit Canada, met Ellen Bialystok, die aantoonde dat opgroeien in tweetaligheid gunstig is voor de cognitieve ontwikkeling,” zegt Felix Bergers,” voorzitter Veldeke Bels Limburg.

Het regio Lonerlands wordt gevormd door een redelijk homogene cluster van dialecten in een uitgebreid gebied. Daarenboven behoren de bewoners van het Lonerland samen met die van het Maasland tot de meer dialect vaste bevolkingsgroepen. “Het pijnpunt ligt bij de jongste generatie. Ter vergelijking: in Nederlands Limburg wordt nog door 60 procent van de jonge ouders het dialect aangeleerd aan hun kind(eren). Het was professor Grootaers die voor het eerst op de proppen kwam met de ontdekking dat het Limburgs een toontaal is. Deze tonaliteit is ervoor verantwoordelijk dat onze dialecten als “zangerig” worden ervaren,” besluit Bergers. Ook nog vermeldenswaard is dat het Lonerlands drie prestigieuze “diksjenaers” heeft voortgebracht: die van Kortessem, Rijkel en Zepperen. Ook op andere plaatsen wordt er heel wat verzamelwerk opgezet.