Spaarkas café bedreigd omdat bank niet meer wil meewerken

De spaarkas van café-eethuis De Blokhut in Borgloon is bedreigd omdat de bank niet langer wil meewerken. “We brengen ons geld naar BNP Paribas Fortis, maar die wil het geld niet meer cash uitbetalen”, zucht zaakvoerder Philippe Groven. Verdwijnt hiermee alweer een stukje café-erfgoed?

Wie vandaag een bruine kroeg binnenwandelt, ziet ze nog wel eens aan de muur hangen: de houten spaarkas met tientallen gleufjes en nummertjes. De spaarkas in cafés heeft een lange traditie. Klanten duwden er wekelijks een centje in en één keer per jaar, bijvoorbeeld met carnaval of de kermis, werd de kast ‘gelicht’ en hadden de cafégangers extra geld om te feesten.

Ook vandaag is de spaarkas hier en daar nog in gebruik, zoals in café-eethuis De Blokhut in Hoepertingen (Borgloon). “Sinds 2003 sparen onze klanten wekelijks minstens 5 euro in de spaarkas. Wie vergeet te sparen, krijgt een boete”, vertelt Philippe Groven, zaakvoerder van De Blokhut. “Aan het einde van elke maand hebben onze 76 trouwe spaarders samen gemiddeld zo’n 3.500 bijeen gespaard. Dat geld gaat elke maand naar de bank. Eén keer per jaar, met de kermis in juli, krijgen de spaarders hun geld cash uitbetaald. Dat gaat dan om een bedrag van in totaal zo’n 35.000 euro. We halen dat bedrag dan cash af bij de bank en verdelen het over envelopjes. Tijdens de kermis hebben onze klanten dan een extra centje. En bij heel wat klanten is het envelopje ook effectief leeg aan het einde van de kermis.”

Antiwitwaswet

Maar de spaarkas van De Blokhut is bedreigd. “We hebben van onze bank, BNP Paribas Fortis in Borgloon, te horen gekregen dat het spaargeld van onze klanten niet meer welkom is bij hen”, zegt Philippe Groven. “De bank ziet het niet meer zitten om het spaargeld cash uit te betalen.” Bij BNP Paribas Fortis in Borgloon verwijzen ze door naar de hoofdzetel. Daar is de uitleg kort. “Wij geven geen commentaar op individuele dossiers”, klinkt het. “We zullen nu dus op zoek moeten naar een andere bank, al zal dat niet gemakkelijk zijn”, zegt Philippe Groven van De Blokhut. Bij Febelfin, de koepel de banksector, hebben ze er geen zicht op of banken een nieuw beleid voeren wat betreft spaarkasformules via cafés. “Mogelijk heeft het wel te maken met een verandering van het beleid van banken inzake cash”, zegt Isabelle Marchand van Febelfin. “Zo moet een bank in het kader van de antiwitwaswet van 2017 al haar klanten identificeren.” Concreet betekent dit dat alle leden van een spaarkas in een café hun identiteitsgegevens moeten bezorgen aan de bank. “Maar bij een spaarkas in een café is het mogelijk onduidelijk waar de gespaarde tegoeden afkomstig van zijn”, zegt Marchand. Bij een bankdirecteur die anoniem wenst te blijven is te horen dat het houden van een rekening van een spaarkas van een café “wel wat extra administratief werk met zich meebrengt”. “Maar je doet het dan toch uit klantenbinding.”

2.000 euro

In heel wat cafés draait de spaarkas nog altijd zonder problemen op volle toeren. Zoals in café Den Haspel in Runkelen (Sint-Truiden). “Mijn moeder heeft dit café vijftig jaar gerund en toen al was er een spaarkas. Twaalf jaar geleden heb ik het café overgenomen en de spaarkas nieuw leven ingeblazen”, zegt Sonja Vandewyer, bazin van Den Haspel. “Onze spaarkas heeft 56 leden en is zelfs zo populair dat er een wachtlijst is. Elk lid moet maandelijks minstens vijf euro sparen. Wie vergeet te sparen, krijgt twee euro boete. Sommige klanten sparen 100 euro per jaar, maar er zijn er ook die jaarlijks zo’n 2.000 euro achterlaten in de spaarkas. De kas wordt één keer per maand gelicht. Dat geld gaat naar de bank. Aan het einde van het jaar, op Kerstdag, wordt het geld verdeeld. Iedere klant krijgt een envelopje met daarin zijn gespaarde bedrag. We werken hiervoor samen met de KBC in Sint-Truiden, waar we een rekening hebben waarop het geld gestort wordt. En de bank betaalt ons het bedrag aan het einde van het jaar zonder probleem cash uit.” Ook bij café Mesjeu in Neerharen (Lanaken) is de spaarkas nog volop in gebruik. “We hebben een zestigtal leden. Zij krijgen twee keer per jaar, met de kermis van Neerharen en met Kerstmis, hun spaargeld cash uitbetaald”, zegt cafébaas Hubert Manders. “We werken hiervoor samen met de Crelan in Neerharen en dat loopt heel goed. Hopelijk kan dat in de toekomst zo blijven.”

© Koen Snoekx en Jozef Croughs