Limburgse noodcentrales staan extra onder druk door oproepen uit Antwerpen en Vlaams-Brabant

De noodcentrales 112 en 101 in Hasselt moeten al maanden oproepen uit Antwerpen en Vlaams-Brabant overnemen door het grote personeelstekort in die provincies. Dat zorgt ook in Limburg voor extra werkdruk en het risico op wachttijden. “Limburg is altijd het kneusje dat voor iedereen moet invallen.” Hoewel de meldkamers 112 en 101 in hetzelfde gebouw in de Zwarte-Brugstraat in Hasselt liggen, zijn het aparte diensten met hun eigen personeel.

Voor de politie moet je 101 bellen, voor de brandweer en ambulance 112. De noodnummers 1733 voor de dokter van wacht en 1722 voor storm- en wateroverlast zonder dreigend gevaar horen ook bij de meldkamer 112. De Belgische noodcentrales kreunen al lang onder een serieus personeelstekort. “In elke provincie zijn er te weinig mensen om de meldkamer 112 te bemannen”, zegt ACV-secretaris Kelly De Wilde. “In Limburg is de situatie wel minder erg dan in Vlaams-Brabant en Antwerpen. Maar daardoor is Limburg altijd het kneusje dat voor iedereen moet invallen. Sinds oktober al neemt Hasselt 112-oproepen over vanuit Antwerpen.”

“Dat zorgt voor een enorme werkdruk en het risico op wachttijden voor andere dringende oproepen. De noodcentrales zijn zo cruciaal, en toch zijn er grote tekorten. Inmiddels is er al beloofd om extra mensen te zoeken, maar de job is niet aantrekkelijk genoeg. Want tv-programma’s als De noodcentrale komen niet overeen met de realiteit. In werkelijkheid hebben de operatoren geen tijd om tussen de oproepen even te babbelen.”

Reanimatie

Dat beaamt Leighton Hoovelts uit Tongeren, die zelf bij de noodcentrale 112 in Hasselt werkt. “Op 19 december hebben we zeker 200 telefoons vanuit Antwerpen gekregen, bijna de helft van al onze oproepen. Hoewel er vijf operatoren moesten zijn in Limburg en zeven in Antwerpen, werkten we die dag met vier in elke centrale. Dat zorgt voor veel extra druk.”

“Normaal blijven we bij een reanimatie instructies geven terwijl een collega de ambulance en mugarts naar daar stuurt. Maar omdat iedereen nu zo druk bezig is, moeten we ophangen om snel zelf de hulpverleners te verwittigen en de oproeper - die vaak totaal in paniek is - daarna proberen terug te bellen. Mensen laten ook regelmatig weten dat ze lang in de wachtrij hebben gestaan. Als alle operatoren bezet zijn, moet je wachten tot de volgende vrij is. En een oproep duurt gemiddeld drie minuten.”

101

De Limburgse noodcentrale 101 kampt met dezelfde problemen omdat ze sinds november oproepen vanuit Vlaams-Brabant overneemt. “Er zijn daar veel mensen vertrokken of langdurig ziek, en door het personeelstekort moet Limburg bijspringen”, zegt Patrick Roijens van politievakbond VSOA Limburg. “Die extra oproepen zorgen voor een verhoogde werkdruk. Bovendien hebben Limburgers minder terreinkennis in Vlaams-Brabant en kennen ze de situatie in bepaalde probleembuurten bijvoorbeeld niet.”

“Daarnaast wonen er in die provincie meer Franstaligen, wat soms moeilijker te verstaan is. Als de calltaker via het Frans een locatie moet vinden in een onbekende regio, verliest die kostbare tijd. En dat kan leiden tot wachtrijen of mensen die inhaken omdat ze niet geholpen worden. Dit alles veroorzaakt heel wat frustraties en ongerustheid bij de centralisten.”

Nieuwe aanwervingen

De federale politie bevestigt dat de Limburgse noodcentrale 101 onder meer druk staat door de steun aan Vlaams-Brabant. “Het gaat om één shift per dag”, zegt woordvoerder Jana Verdegem. “De versterking wordt zo veel mogelijk gespreid over het personeel, maar verhoogt wel de werkdruk. Daardoor is er minder tijd voor administratieve taken.”

Volgens de federale politie zorgt de verhoogde druk echter niet voor meer wachtrijen bij de 101. “De impact op de operationele werking is beperkt. Het is momenteel niet zo dat Limburgse noodoproepen trager of niet meer beantwoord worden. Hoe dan ook is dit natuurlijk enkel houdbaar als tijdelijke regeling en wordt hard gezocht naar een betere oplossing. De FOD Binnenlandse Zaken zet daarom volop in op de rekrutering van calltakers.”

Nieuwe operator

“De bezorgdheid is terecht”, vindt ook Erik Geeraerts, diensthoofd van de noodcentrale 112 Limburg. “De oproepen uit Antwerpen zorgen inderdaad voor bijkomende werkdruk. Onze operatoren nemen elke telefoon zo snel mogelijk op, maar in Antwerpen moeten ze soms langer doorvragen bij de lokalisatie, omdat ze niet uit de streek zijn. Daardoor zijn vertragingen inderdaad niet uit te sluiten, al kunnen Limburgse noodoproepen bij drukte ook doorgeschakeld worden naar de Antwerpse centrale. Voorlopig heb ik alleszins geen weet van echt dringende oproepen die te lang in de wachtrij stonden.”

“Over twee weken begint bij ons een nieuwe operator, wat de werkdruk al kan verlichten. En in februari 2023 start een nieuwe aanwervingscampagne voor zowel de 112 als de 101. Al zal het wellicht nog zes maanden duren voor de kandidaten operationeel zijn. Dus het wordt nog even op de tanden bijten.”

©  Olivier Simons/Jozef Croughs