Asster investeert fors in nieuwbouw voor kinder- en jeugdpsychiatrie

Psychiatrisch ziekenhuis Asster bouwt een nieuwbouw voor de kinder- en jeugdpsychiatrie in Sint-Truiden. Die dienst zit immers al 12 jaar in tijdelijke hob-units. Op de afdelingen voor jongvolwassenen en mensen met een verstandelijke beperking met psychische problemen, zijn nog steeds drie-persoonskamers in gebruik. Een inhaalbeweging is dus meer dan noodzakelijk, toch zorgt de ontoereikende VIPA-financiering voor heel wat kopzorgen.

Gelukkig staan een aantal nieuwbouwplannen in de steigers. Zo is de meiboom geplant op de nieuwbouw voor de afdelingen Spika en De Zeilen 1 en 2 op campus Asster in Melveren. “Met deze nieuwbouw zullen binnen een klein jaar 60 patiënten, waar er vandaag maar plaats is voor 20 behandeld kunnen worden in een moderne, aangepaste, energiezuinige infrastructuur met eigentijds kamers, open leefruimtes met veel lichtinval en therapieruimtes met van de laatste snufjes. Deze nieuwbouw is noodzakelijk om de ambitie van Asster om nabije, mensgerichte zorg vanuit een herstelbenadering te realiseren, kracht bij te zetten”, weet algemeen directeur Bert Plessers. Door deze nieuwbouw worden er overigens geen nieuw of bijkomende plaatsen gecreëerd. Bestaande afdelingen zullen verhuizen naar deze nieuwbouw. De hob-units voor de kinder- en jeugdpsychiatrie zullen bv. na de verhuis eindelijk uit gebruik genomen worden. De nieuwbouw vormt zo bv. geen oplossing voor de lange wachtlijst van ongeveer 50 kinderen en jongeren voor de kinder- en jeugdpsychiatrie van Asster.  

Hob-units

Het nieuwbouwproject voor de afdeling Spika (kinder- en jeugdpsychiatrie) bestaat uit twee aparte gebouwen die in de meest noordelijke hoek van de campus komen. Ze worden mooi geïntegreerd in het landschap en vervangen de tijdelijke hob-units. Elk gebouw heeft zijn eigen buitenspeelterrein en er is zeer veel aandacht naar de groene omgevingsaanleg. Er is eveneens hard ingezet op een gezonde binnenomgeving. Al vanaf de conceptfase zijn belangrijke criteria zoals zomer- en wintercomfort, akoestiek, binnenluchtkwaliteit, huiselijkheid en duurzame materialen meegenomen in de besprekingen.

“Het gebouw voor de afdeling kinderen en jongeren voorziet plaats voor twee leefgroepen van telkens 8 jongeren. Iedere leefgroep beschikt over een actieve en rustige leefruimte, een omsloten buitenterras, 8 individuele kamers met eigen sanitair en een comfortruimte die over een private buitenruimte beschikt. In deze comfortruimte is er eveneens mogelijkheid tot overnachting van een familielid. Op de eerste verdieping is een therapeutisch centrum ondergebracht met 12 lokalen voor artsen en therapeuten. Er is tevens ruimte voor therapie en het ontvangen van familie,” aldus de directeur.

Het gebouw voor de afdelingen De Zeilen heeft een andere indeling. Het gelijkvloers (De Zeilen 1 - jongvolwassenen) bestaat uit een gesloten leefgroep van 4 kamers en twee open leefgroepen van respectievelijk 6 en 10 kamers en mogelijkheid voor dagbehandeling. Tussen de gesloten en de open leefgroepen bevindt zich een ‘veilige zone’ met 3 kamers. Deze veilige zone kan naar wens aansluiten bij de gesloten of open leefgroep en beschikt over een gesloten buitenpatio, en telkens een eigen buitentuin. Net als bij de jongeren, beschikt iedere leefgroep over een comfortkamer met privé buitenruimte.

De afdeling voor dubbeldiagnose, De Zeilen 2 – voor jongeren met een verstandelijke beperking met psychische problemen bevindt zich op de eerste verdieping en is gelijkaardig ingedeeld. Artsen en therapeuten beschikken over 10 werkplekken op de tweede verdieping. Met de realisatie van deze twee gebouwen zet Asster een hele stap richting duurzame kinder- en jongerencampus die beantwoordt aan de nieuwe therapeutische inzichten en werkwijzen en die mooi is ingebed in het landschap.

Ontoereikende VIPA-financiering

Helaas zorgt de ontoereikende financiering vanuit het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) van de Vlaamse overheid door de sterk gestegen bouwprijzen het afgelopen jaar voor heel wat kopzorgen bij de directie en bestuurders van Asster vzw. “De financiering door het VIPA evolueert immers niet evenredig mee met de stijgende bouwkosten (en bouwindex) en houdt ook onvoldoende rekening met de stijgende intresten. De goedkeuring voor de nieuwbouw werd ontvangen in 2021. Enerzijds is deze financiering al te krap en houdt ze onvoldoende rekening met hoge eisen qua technieken, duurzame materialen, … voor onze doelgroepen. Daarnaast wordt er een oneerlijk indexeringsmechanisme gehanteerd. Slecht 16 procent van onze financiering wordt immers geïndexeerd (84 procent is dus niet geïndexeerd) en deze indexering gebeurt dan ook nog eens via de afgevlakte gezondheidsindex (en dus niet de bouwindex). Hierdoor is onze financiering via indexering maar met 2 procent gestegen in 2022 (t.o.v. 2021), terwijl de bouwindex die aangeeft hoeveel we effectief moeten betalen over deze periode met 17 procent gestegen is. Er is ook een mechanisme in de financiering opgenomen om de interesten van de lening te compenseren, maar door de recente stijging van de interesten is dit ook verlieslatend. Hierdoor stijgt de eigen financiering vanuit Asster voor dit nieuwbouwproject tot 9 miljoen euro op een totale kost van 30 miljoen euro. “Dit impliceert dat Asster bijna 1/3de van de volledige nieuwbouw met eigen financiering moet dragen, wat allesbehalve evident is”, zegt Plessers.

“We zijn ontzettend verheugd dat heel wat kwetsbare kinderen, jongeren en jongvolwassenen, binnen een jaar eindelijk kunnen behandeld worden in een aangepaste, moderne infrastructuur. Deze nieuwbouw maakt een wereld van verschil. We zijn dan ook blij dat we hen voortaan in Asster in een nieuwbouw die voldoet aan de hedendaagse standaarden kunnen behandelen. Tegelijk maken we ons heel veel zorgen over de VIPA-financiering die door de sterk gestegen bouwprijzen sterk ontoereikend is. Maar we hebben geen keuze en kunnen niet meer terug. De huidige infrastructuur is gewoon niet langer te verantwoorden. Toch hopen we dat de Vlaamse overheid snel met een oplossing komt en het indexeringsmechanisme aanpast zodat er een correcte financiering voorzien wordt”, besluit Plessers