Oudste orgel van Vlaanderen staat in dit Limburgse kerkje: “Extra monument voor onze stad”

Grote verrassing bij de restauratie van het Ancion-orgel in het kerkje van Schurhoven bij Sint-Truiden. Dat blijkt nu het oudste nog bespeelbare orgel van heel Vlaanderen te zijn. “Een nieuw bijzonder monument voor onze stad”, zo wrijft de kerkraad zich in de handen.

“Dat we hier een bijzonder orgel hadden, wisten we wel”, zegt voorzitter Ivo Brans van de Kerkfabriek. “Maar het is pas tijdens de restauratie dat het al zijn geheimen heeft prijs gegeven. In totaal zijn we er 27 jaar mee bezig geweest om de nodige budgetten bij elkaar te harken. Zelf heb ik het dossier in 2009 op mij genomen. In 2020 is de restauratie dan eindelijk toegewezen aan een gespecialiseerd bedrijf uit Ittervoort in Nederlands Limburg. Tijdens die werken hebben we toch wel enkele opvallende ontdekkingen gedaan.”

“We hebben hier absoluut een meesterwerkje voor ons”, zegt ook organist Luc Ponet die het instrument deze week kwam inspelen. “We schatten dat dit orgel uit 1635 dateert. Het is daarmee nog iets ouder dan het gelijkaardige orgel in de Begijnhofkerk, enkele honderden meters verderop in Sint-Truiden. En dat was al een heel speciaal exemplaar. Mogelijk hebben de begijntjes destijds een gelijkaardig orgel besteld, toen ze het orgel in deze kerk zagen. Vandaar dat dit instrument nog iets ouder is.”

Lagere kwaliteit

Het orgel was er tot voor kort wel bijzonder slecht aan toe. “Kennelijk zijn er ooit restauraties gebeurd. Maar die hebben eigenlijk vooral voor een lagere kwaliteit gezorgd. Gelukkig weten we dat dit orgel van Christian Ancion uit Hoei is. Die leefde in de zeventiende eeuw. We konden alles makkelijk vergelijken met het orgel in de Begijnhofkerk en in de oorspronkelijke toestand herstellen. Het resultaat? Het oudste orgel van Vlaanderen is vandaag weer bespeelbaar. Het is absoluut een bijzonder stuk voor Sint-Truiden. Noem het gerust een extra monument.”

Wie het zelf eens wil horen, is in het weekend van 3 en 4 juni telkens van 14 tot 16 uur welkom in de Sint Jacobuskerk aan Schurhoven 47 in Sint-Truiden. Enkele gidsen zullen nieuwsgierigen dan opwachten en organisten zullen het instrument komen bespelen.

© Jozef Croughs en